ERG-DKAB.2011-2012 PROGRAM DEĞERLENDİRMESİ

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Programına İlişkin bir Değerlendirme

Bu değerlendirme notu, Eğitim Reformu Girişimi (ERG) tarafından hazırlanan Eğitim İzleme Raporu 2011 için bir arka plan belgesi olarak, Şubat-Mart 2012 döneminde Mine Yıldırım tarafından geliştirilmiş ve kaleme alınmıştır.

ERG, Türkiye’de eğitim politikalarının “herkes için kaliteli eğitim” hedefi doğrultusunda iyileştirilmesi için yürüttüğü araştırma, savunuculuk ve eğitim çalışmalarını 2003 yılından bu yana Sabancı Üniversitesi bünyesinde sürdürmektedir. ERG’nin 2008’de bu yana her yıl yayımladığı Eğitim İzleme Raporları ise Türkiye’de eğitim alanında yaşanan gelişmeleri nesnel ve bütüncül bir biçimde değerlendirerek, karar alıcılar ve kamuoyu ile paylaşmaktadır.

Bu değerlendirme notunun yazarı Mine Yıldırım, Finlandiya’da Åbo Akademi Üniversitesi İnsan Hakları Enstitüsü’nde doktora çalışmalarını inanç ve din özgürlüğünün kollektif boyutu üzerine sürdürmektedir. Aynı zamanda İnanç Özgürlüğü Girişimi (Türkiye)’nin editörlüğünü üstlenen Yıldırım’ın Türkiye’de inanç ve din özgürlüğü üzerine çeşitli yazıları mevcuttur.

1. Giriş

Elinizdeki çalışmanın temel olarak iki amacı vardır. Birincisi, azınlık okulları dışındaki okullarda, ilk ve orta kademede zorunlu dersler arasında yer alan Din Kültürü Ahlak Bilgisi (DKAB) ders programında 2011-2012 öğretim yılında içeriğe ilişkin yapılan değişikliklerin temel özellikleriyle belirlenmesidir. İkincisi, bu değişiklikler ışığında programın insan hakları bakış açısıyla değerlendirilmesidir.

Çalışmada sırasıyla, 2011-2012 öğretim yılında ilk ve orta kademede DKAB ders programındaki değişikliklere, DKAB ders programının, değişikliklerle birlikte, genel olarak insan hakları hukukuna uyumluluğu ve insan hakları eğitimine katkısı açısından kısa bir değerlendirmeye yer verilmektedir. Değerlendirme, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Dairesi’nin bir araya getirdiği uzmanlardan oluşan Danışma Konseyi’nin 2007’de hazırladığı Devlet Okullarında Dinler ve İnançlar Hakkında Eğitime ilişkin Toledo Kılavuz İlkeleri’nin kazanımlara ve yasal yükümlülüklere ilişkin ölçütleri ve UNESCO’nun “eğitime insan hakları temelli bir yaklaşım”a ilişkin ölçütleri dikkate alınarak yapılacaktır. Değerlendirme, program ve -daha sınırlı olarak- yeni kitaplardan somut örnekleri içerecektir.

2. 2011-2012 Öğretim Yılında DKAB Programında Yapılan Değişiklikler

2.1. 1-8. Sınıf İlköğretim DKAB Dersi Öğretim Programı

2011-2012 öğretim yılında kullanılmaya başlanan DKAB öğretim programı, önceki programla kıyaslandığında, yapılan değişikliğin, tarafsızlık ve nesnellik gibi belirli ilkeler temel alınarak programın tümünün gözden geçirilerek değiştirilmesi biçiminde olmadığı göze çarpmaktadır. Değişiklik, programa bazı yeni eklemelerin yapılması ve az sayıda ünitenin yerinin değiştirilmesi şeklindedir. Eklemelerle, temel olarak, İslam’da farklı yorumlar konusuna geniş bir ünite ayrılmış ve ilgili ünitelerde Türkiye’de İslam içindeki çeşitli geleneklerin (Alevi-Bektaşi ve Caferi başta olmak üzere) terminoloji, uygulama ve bilgi kaynaklarına yer verilmiştir.

…

Sonuç

2011-2012 yılında uygulamaya konan değişiklikler göz önünde bulundurulduğunda, zorunlu DKAB dersinin İslam içindeki çeşitliliği (Türkiye ile sınırlı kalacak şekilde) yansıtmakta çoğulcu din öğretimi olma yolunda önemli bir gelişme sağlandığı söylenebilir. Öte yandan ders, hem “(İslam) din öğretimini” hem de “(Başka) dinler hakkında öğretimi” içerme niteliğini korumuştur. Kültür ve Ahlak öğrenme alanlarında da Türk/İslam kültürü ve değerleri temel alınarak bu alanda çoğulcu ve geniş temelli bir yaklaşımdan çok, kapsayıcı olmaktan uzak bir şekilde kurgulanan milli değerler ve milli birlik beraberlik vurgusuna yer verilmesi süren bir sorundur. İnsan hakları temelli eğitime katkısı açısından programın eşitlik ve güçlendirme alanlarında önemli değişikliklere ihtiyaç duyduğu görülmektedir.

Değerlendirmenin tamamına ulaşmak için tıklayınız…

______________________________________________________________________________________________