Yeni anayasada laiklik tanımına gerek yok / No need to define secularism in the new Constitution

Akşam, 19.09.2011

Summary in English below.

Başbakan Erdoğan’ın Ortadoğu turunda tarif ettiği laiklik anlayışının ‘pasif laiklik’ olduğuna vurgu yapan Özbudun’un bir de önerisi var:Anayasa ders kitabı değil, soyut kavramların tanımları olmamalı. Sadece laiklik anlayışına uygun düzenlemeler konulmalı

TBMM Başkanı Cemil Çiçek, yeni anayasa için ilk adımı bugün atacak ve 24 akademisyenle Meclis’te bir araya gelecek. Toplantıda, yeni anayasa süreci ve izlenecek yöntem konusu ele alınacak. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Arap ülkelerinde yaptığı laiklik tartışmasıyla başlayan tartışmalar, yeni anayasa sürecine de ışık tutacak. Çiçek’in davetli listesinde yer alan ve AK Parti’ye dört yıl önce hazırladığı anayasa taslağıyla bilinen Prof. Ergun Özbudun, kritik toplantı öncesi AKŞAM’a konuştu.
Mısır, Tunus ve Libya’ya laiklik tavsiye eden Başbakan Erdoğan’ın, ‘Ben laikliği dinsizlik veya din karşıtlığı olarak kabul etmiyorum. Kişi laik olmaz, devlet laik olur’ yönündeki sözlerini değerlendiren Özbudun, bu görüşe aynen katıldığını söyledi. Erdoğan’ın tarif ettiği laikliğin, Batı demokrasilerindeki ‘pasif laiklik’ olduğunu belirten Özbudun, şunları söyledi:
– Başbakan’ın tarif ettiği laiklik, aslında Ahmet Kuru’nun ‘pasif laiklik’ dediği, aslında tüm Batı demokrasilerinde cari olan, ama ilk olarak Anglo Sakson ülkelerinde Amerika’da ortaya çıkmış laiklik tipidir… Yani devletin bir dini olmaması, bütün inanç gruplarına eşit mesafede olması. Başbakan, evrensel anlamda laikliği tanımlamıştır. Laiklik, ne ateizm ne din düşmanlığıdır. Ne de bireylerin inanç sahibi olmasına manidir. Devlet yönetimiyle ilişkili kuraldır.
– Yargı organının laikliği, din ve vicdan özgürlüğünü kısıtlayıcı şekilde uyguladığı bir gerçek. Mesela Anayasa Mahkemesi’nin türban kararı, AK Parti aleyhine açılan kapatma davası vs. Bizim yargı organlarının, laikliği adeta pozitivist ideoloji yani Ahmet Kuru’nun dayatmacı laiklik dediği bir türde yorumladığını gösteriyor.

Vekil türban da takabilir haç da
– Milletvekili türban takabilir. Çünkü toplumu temsil eder. Toplumda öyle bir kesim varsa, onun böyle bir dini simge taşıması, sadece Müslüman milletvekili değil, icabında Hıristiyan bir milletvekili pekala haçla da gelebilir. Ama bir hakimin durumu farklı. Adalet dağıtıyor, taraflara kendi tarafsızlığı hakkında güven vermesi gerekir. Belli bir dini simgeyi taşıyan hakim, o dine mensup olmayan taraf üzerinde güvensizlik duygusu yaratabilir. Bu yüzden hakimler, üniversiteden önceki öğretimde görev yapan öğretmenler türban takmamalı. Çünkü küçük çocuklar etki altında kalabilir, öğretmeni rol model görebilir vs.

Soyut kavram konulmamalı
– Anayasa, bir ders kitabı değildir. Anayasada laiklik tanımının olması da gerekmez. Yeni anayasada soyut kavramların tanımları olmamalı. Sadece laiklik anlayışına uygun düzenlemeler, maddeler konulmalıdır. Tanım yapmak bilimsel kitabın işidir, anayasanın değil. Nasıl anayasada hukuk devletinin, siyasi partinin tanımını yapmıyorsak, sadece onun gerektirdiği düzenlemeleri koyuyorsak, laiklik de aynı şekilde düzenlenmelidir.

Summary

Constitutional Law Professor Ergun Özbudun commented on the statement made by Prime Minister R. Tayyip Erdoğan on secularism during his trip to the Middle East. Erdoğan had said that “not persons but states can be secular”. Prof. Özbudun said that he agreed completely with Prime Minister Erdoğan and added that the judiciary in Turkey has been applying freedom of religion or belief in a restrictive manner and the principle of secularism in an imposing manner. Regarding the new Constitution, Prof. Özbudun, observed that there need not be a definition of secularism in the Constitution. There should be provisions that are compatible with secularism. Prof. Özbudun had prepared the draft Constitution for AKP four years ago.

___________________________________________________________________________________________