Vicdani retçi Ülke’den AYM başvurusu

Vicdani retçi Osman Murat Ülke, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kendisiyle ilgili 2006 yılında verdiği kararın sekiz yıldır uygulanmaması ve vicdani reddin halen bir hak olarak tanınmaması gerekçeleriyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu.

AİHM, Ülke’nin, 1997’de yaptığı başvuru sonrasında, vicdani reddi nedeniyle maruz kaldığı cezaların ve ceza tehdidinin onu adeta “sivil bir ölüme” mahkum ettiğini; eylemi ve karşı karşıya kaldığı sonuçlar bakımından, suç ve cezanın oranlılığı ilkesinin ihlal edilmiş olduğunu, bunun demokratik bir toplumdaki ceza rejimi ile bağdaşmayacağı saptamasını yapmış ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS), işkence ve diğer kötü muamele yasağıyla ilgili üçüncü maddesinin ihlal edildiğine karar vermişti. Bunun ardında Türkiye, Ülke’ye AİHM tarafından hükmedilen tazminatı ödedi, ancak aynı cezaya tekrar tekrar çarptırılmasına neden olan ve sivil ölüm koşullarını ortadan kaldıracak yasal düzenlemeleri yapmadı.

Halihazırda yasal olarak “askerlik firarisi” olan Ülke, AYM’ye yaptığı başvuruda AİHM kararının yerine getirilmesi; hükümetin, genel önlemlerin alınacağı süreye kadar kendisi hakkında bir kanun hükmünde kararname çıkarmasını talep etti. Bu arada AİHM’e yapılacak başvurulardan bir önceki aşama olarak tasarlanan AYM’nin önüne, önceden alınmış bir AİHM kararının uygulanmamasıyla ilgili bir dosya gelmiş oldu. Geçen ay da Vicdani Ret Derneği üyesi ve vicdani retçilerin avukatlığını üstlenen Davut Erkan, vicdani ret hakkının tanınmamasından kaynaklı hak ve özgürlüklerin ihlalinin tespiti talebiyle AYM’ye bireysel başvuru gerçekleştirmişti.

AİHM YİNE MAHKUM ETTİ

Bu arada AİHM dün açıkladığı bir kararda Yehova Şahidi olan vicdani retçiler Çağlar Buldu, Barış Görmez, Ersin Ölgün ve Nevzat Umdu’nun Türkiye’ye karşı açtıkları davada Türkiye’yi AİHS’nin düşünce, vicdan ve din özgürlüğünü düzenleyen 9. maddesi ile adil yargılanmanın düzenlendiği 6. madde uyarınca mahkum etti. Türkiye’de kadınlar da dahil olmak üzere, 700’den fazla vicdani retçi bulunuyor.