Ayasofya Camii hiç Müze olmamış / Ayasofia Mosque has never been a museum
20.11.2011, Zaman
Summary in English below.
Kurban Bayramı’nda açılan tarihi İznik Ayasofya Camii, tartışmaları da beraberinde getirdi: Ayasofya Camii müze miydi? CHP’li milletvekilleri konuyu meclise taşımaya hazırlanırken Kültür Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün yazışmaları Ayasofya Camii’nin hiçbir zaman müze olmadığını gösteriyor.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, Bursa’nın İznik İlçesi’nde restorasyonunu tamamladığı Ayasofya Camii, Kurban Bayramı ibadete açıldı. 90 yıl sonra camide milletvekilleri cemaatle saf tuttu, dualar etti. Açılıştan birkaç gün sonra yeni bir tartışma başladı: Ayasofya Müzesi nasıl camiye çevrilir? Bazı yazarlar bunu köşesine taşırken CHP milletvekilleri şehre çıkarma yaptı. CHP Bursa Milletvekili Sena Kaleli liderliğindeki grup, konuyu meclise taşıyacaklarını söyledi. Meclisin gündemine ne zaman gireceği bilinmez ama belgeler Ayasofya Camii’nin hiçbir zaman müze olmadığını gösteriyor.
Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 23.01.1995’te Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne Ayasofya Camii’nin müze olması için başvuruda bulunmuş. Müdürlüğün olumsuz cevabı şöyle: “6570 sayılı kanunun 1. maddesinde “Mabedler kiraya verilemez ve ibadethane haricinde hiçbir iş için de kullanılamaz hükmü yer almaktadır. Söz konusu Ayasofya Camii’nin müze olarak kullanılmak üzere Kültür Bakanlığı’na tahsisi mümkün olamamaktadır.” Tartışmaların yersiz olduğunu gösteren bir diğer belge ise tapu senedi. Orhangazi Vakfı’na bağlı ibadethane, kayıtlarda camii olarak geçiyor. Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, bu tartışmanın çıkışını üç sebebe bağlıyor: Restorasyondan önce ziyaretçilerden para alınması, caminin girişindeki tabelanın üzerinde Ayasofya Müzesi yazması, turizme yönelik tanıtımlarda müze olarak dillendirilmesi. Peki, camiyi müze gibi gösteren bu uygulamalara neden izin verildi?
Birincisi, ziyaret sırasında para talep eden Vakıflar Genel Müdürlüğü değil, Kaymakamlığa bağlı köylere hizmet götürme birliği. Onlar da müze makbuzu kesmiyor. Restorasyonda kullanılır diye cüzi bir ücret alıp bu süreçte harcanmış. Turizmcilerin müze olarak nitelendirmelerinin sebebi tamamen ilçeye olan ilgiyi arttırmak. Bir mekanın müze olması için Kültür Bakanlığı’nın izni gerekiyor, gerçeği yok sayılmış. Belirttiğimiz gibi bakanlığın talebi daha önce reddedilmiş, Vakıflar müze olması için hiçbir dönem talepte bulunmamış.
Summary
Opened for worship in the Feast of Sacrifice at the beginning of November, the Iznik Ayasofia Mosque has been the subject of much controversy about its status; was it a museum? Members of Parliament of the main opposition party, CHP, want to take the issue to the Turkish Grand National Assembly, however, correspondence between the Ministry of Culture and Directorate General of Foundations (VGM) demonstrate that the Ayasofia Mosque has never been a museum. Apparently, the Ministry of Culture wrote to the VGM to initiate the process to turn the mosque into a museum. However, based on Law No. 6570 that prohibits the use of places of worship for purposes other then worship, the VGM rejected the proposal.
______________________________________________________________________________________________