Aleviler dergah Diyanet ‘laiklik’ istedi / Alevis asked for “dergah”, the Diyanet asked for “laiklik” (secularism)
07.12.2011, Star
Summary in English below.
TBMM Anayasa Uzlaşma Alt Komisyonu, önceki gün yazılı görüş gönderen TÜSİAD, TESEV, MÜSİAD, Hacı Bektaş-ı Veli Derneği ve Diyanet Vakfı’nı dinledi ve önerilerini aldı.Hacı Bektaş-ı Veli Vakfı, Alevi dergahlarını isterken, Diyanet Vakfı temsilcisi laikliğin korunmasını talep etti. Hacıbektaş Veli Kültür Vakfı Başkanı Ercan Geçmez ile yaklaşık bir saat süren görüşmede Alevilerin talepleri dile getirildi. Geçmez, taleplerini şöyle sıraladı:
“Eşit yurttaş temelinde bir Anayasa yapılması gerekiyor. Devlet dini tarif etmemeli. Diyanet İşleri Başkanlığı kaldırılmalı, denetleyici bir kurum haline getirilmeli. Zorunlu din dersi yerine dinler tarihi dersi konulmalı. Nefret suçlarının önlenmesi için bu konuda Anayasa’ya hüküm konulmalı. Ayrımcılık engellenmeli. Anadilde eğitim bir haktır. Her etnik kesim kendi dilinde eğitim hakkına sahip olmalı. Anayasal güvence getirilmeli. Anayasa yurttaşlık temelinde kurulmalıdır. Cemevleri ibadethane olmalıdır. Alevilere ait dergahlar Alevilere teslim edilmelidir.”
Tekke ve Zaviyeler Yasası’nın kaldırılmasına nasıl baktıkları sorulunca Geçmez, “Yasanın kalkması uygun olmaz, içinde şapka, harf devrimi gibi devrim yasalarının hükümleri var. Bunların tümünün kaldırılmasını istemiyoruz. Yasa dururken de bize dergahlarımızı verebilirsiniz” dedi.
TÜSİAD, insan haklarına dayalı devlet anlayışını taşıyan, türbanın üniversite öğrencilerine serbest olduğu, devlet memurlarının grev hakkının bulunduğu, seçim barajının kalktığı, anadilde eğitimin alt yapısının sağlandığı bir anayasa önerisi getirdi. TESEV ise, devletin etnik ve kültürel kimlikle tanınmaması, vicdani reddin anayasada yeralması, kültürel farklılıklara saygı gösterilmesi, anadili Türkçe olmayanlara kamu hizmetinden yararlanırken gerekli kolaylığın sağlanması ancak Türkçe’nin resmi dil olarak korunması talebinde bulundu.
Diyanet Vakfı temsilcisi, laikliğin anayasada korunmasını istedi. İran örneğini veren Diyanet Vakfı yetkilisi, İran’da 30 yıl önce devrim olduğunu, dini ve sosyal hayatta şeriatın hakim olduğunu ancak gelinen noktada dini değerlerin yıprandığını, mollaların zenginleştiğini söyledi. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinin laikliğe aykırı olmadığını, namaz kılma gibi bazı uygulamalı konuların seçmeli ders olarak okutulmasını öneren Diyanet temsilcisi, dini eğitimin mutlaka Türkçe verilmesini istedi. Temsilci dini eğitimin mutlaka Türkçe verilmesini istedi. Temsilci özerkliğe de karşı çıkarak, Diyanet’in devlet çatısı altında olmasını talep etti.
Summary
The Constitutional Reconciliation Council met with the representatives of TUSIAD, TESEV, MUSIAD, Foundation of Haci Bektaşi Veli and the Diyanet Foundation and heard their proposals for the new Constitution. Ercan Geçmez of the Foundation of Hacı Bektaşi Veli talked about the problems of the Alevi and asked for a Constitution that observes equality of citizens. He said that the state should not define religion, the Diyanet should be abolished, instead of compulsory religion classes there should be a course on the history of religions, cemevi should be recognized as place of worship. When asked about their thoughts on the abolishment of the Law on the Abolishment of Dervish Lodges he said that it would not be appropriate to abolish this law. Instead argued that their dervish lodges can be given back without the abolishment of the law. The Diyanet Foundation asked for laiklik (Turkish secularism) to be explicitly protected in the new Constitution. Arguing that the Religious Culture and Ethic classes do not violate secularism, they said that practices such as “namaz” may be optional. They also opposed autonomy for the Diyanet, asked for it to remain within the state structure.
_____________________________________________________________________________________________