BM Din veya İnanç Özgürlüğü Özel Raportörü Aralık 2015 raporuna göre dine hakaret yasakları tüm dünyada azınlıkların ve dine karşı eleştirel duruşları olanların mağduriyetiyle sonuçlanıyor.
Norveç Helsinki Komitesi İnanç Özgürlüğü Girişimi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi ile birlikte İfade Özgürlüğü & İnanç Özgürlüğü: Türkiye Vakası üzerine bir günlük bir Konferans düzenleyecektir.
AGİT DKİHB / Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu Din veya İnanç Topluluklarının Tüzel Kişiliği Hakkında Ortak Kılavuz İlkeler (Kılavuz İlkeler) Türkiye'nin bu alandaki insan hakları sorunlarının çözümü için önemli bir kaynak.
Rapor eğitimde özellikle inanç temelli ayrımcılığa ve okullarda çoğulculukla ilgili olarak eksikliklere dikkat çekiyor.
Bildiğimiz bir şey var, Lozan’a göre “TC kiliselerin, mezarlıkların ve diğer dini yapıların tam koruma altına alınmasını garanti ediyor”. 1913-1914 verilerine göre Osmanlı’da Ermeni cemaatine ait 2.538 kilise, 451 manastır ve 2000 okul var. Bu yapıların büyük kısmı yıkıldı, yağmalandı, bir kısmı ise “yasaklı askeri bölgeler” statüsünde, ne kadar harap edildikleri bile belli değil.
2012 yılından itibaren okullarda din veya inanç özgürlüğünü etkileyen önemli değişiklikler yapıldı ve bu değişikliklerin Türkiye’deki ebeveyn ve öğrencilerin inanç konusunda çeşitliliğini dikkate almadığını, ebeveynlerin ve çocukların din veya inanç özgürlüğü hakkını eşit bir şekilde korumadığını, tarafsızlık yükümlülüğünü ve ayrımcılık yasağını gözetmediğini görmek zor değil.
Representatives of Turkey’s religious communities have denied claims their groups were facing oppression, stressing that they are practicing their religions freely.
"Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama" suçundan açılan davada oyuncu için 1 yıla kadar hapis cezası isteniyor.
Geleneksel olarak Akhtamar Adası’nda Eylül ayındaki Surp Haç Yortusu’nda yapılan ayin, üç yıldır bölgedeki gelişmeler gerekçe gösterilerek yapılamıyor.
Zengin grubu kararlarının toplumsal değişimde etkili olma potansiyeli yüksek kararlar olduğuna kuşku yok. Bu kararlar hem üst düzey siyasetçilerde hem de tabanda yankı uyandırdı. Kararların uygulanmasıyla ilgili başta Alevi toplumu olmak üzere çeşitli inanç grupları, sendikalar, insan hakları ve düşünce kuruluşları görüş açıkladı. Gerek ulusal süreç gerekse BK’daki süreç henüz etkili olmasa da, kararların sağladığı olanakların değerlendirilmesiyle eğitim hakkı ve inanç özgürlüğünün kesişiminde yer alan önemli konularda ilerleme sağlamak mümkündür. Bu nedenle insan haklarıyla ilgilenen tüm taraflar bu önemli kararların yolunu açtığı uluslarası ve yerel süreçlere dahil olmalıdır.
AGİT DKİHB / AK Venedik Komisyonu Din veya İnanç Topluluklarının Tüzel Kişiliği Hakkında Kılavuz İlkeler Türkiye'de bu konudaki boşluk ve sınırlamaların iyileştirilmesi konusunda yol gösterici olabilir.
Dr. Tolga Şirin makalesinde, AIHM'in zorunlu din dersine ilişkin Hasan ve Eylem Zengin/Türkiye (2007) ve Mansur Yalçın ve diğerleri/Türkiye (2014), kararlarının yarattığı tartışmalar sırasında üç önemli noktanın gözden kaçırıldığına dikkat çekiyor: 1) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin zorunlu olması, muafiyet hakkını dışlamaz 2) Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi sorunu sadece ebeveynlerin sorunu olarak ele alınmamalıdır 3)Dinsel endoktrinasyon sadece din dersinde gerçekleşmez
2011-2012 yılında uygulamaya konan değişiklikler göz önünde bulundurulduğunda, zorunlu DKAB dersinin İslam içindeki çeşitliliği (Türkiye ile sınırlı kalacak şekilde) yansıtmakta çoğulcu din öğretimi olma yolunda önemli bir gelişme sağlandığı söylenebilir. Öte yandan ders, hem “(İslam) din öğretimini” hem de “(Başka) dinler hakkında öğretimi” içerme niteliğini korumuştur.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye'nin vicdani ret hakkını tanımayarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 3.,6. ve 9. Maddeleri'ni ihlal ettiğine karar verdi.